تحول نقش نفت در تقابل سیاسی خاورمیانهِ اسلامی و غرب

نویسنده

  • حسین رفیع استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران
چکیده مقاله:

حمایت غرب از ایجاد اسرائیل و اشغال سرزمین‌های عربی توسط این رژیم، یکی از اساسی‌ترین عواملی بوده که به تقابل سیاسی بین خاورمیانه اسلامی و غرب دامن زده است. در این تقابل با غرب صنعتی و قدرتمند، خاورمیانه همه ابزارهای قدرت خود را وارد عرصه نموده است. با توجه به وابستگی اقتصاد غرب به نفت، کشورهای عربی خاورمیانه تحریم نفتی را در گذشته تاریخی علیه غرب حامی اسرائیل به‌کار گرفتند که به‌ویژه در سال 1973، به افزایش قیمت‌های نفت و بحران انرژی دامن زد، بحرانی که غرب را به‌ شدت نگران کرد و حتی در تقابل با کشورهای نفتی خاورمیانه، غرب صنعتی آژانس بین‌المللی انرژی را شکل داد، اما تحول روابط قدرت فضایی را آفریده است که غرب که در گذشته نگران تحریم نفتی از سوی کشورهای خاورمیانه بود، در فضای جدید، با سلاح بایکوت خرید نفت به مقابله با کشورهای نفتی خاورمیانه می‌پردازد، مقابله‌ای که در بایکوت نفتی عراق پس از جنگ کویت، و بایکوت خرید نفت جمهوری اسلامی ایران در رابطه با پرونده هسته‌ای این کشور، به تصویر کشیده شده است. این مقاله به‌ عنوان پژوهشی توصیفی-تحلیلی، با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای- اسنادی، کوشیده است ضمن استفاده از منابع مختلف، پس از تبیین داده‌های نظری به چرایی تحول نقش سیاسی نفت منطقه خاورمیانه اسلامی در رابطه با غرب پاسخ گوید. حاصل تحقیق گویای آن است که: 1. پیشی گرفتن وابستگی کشورهای خاورمیانه به درآمدهای نفتی، بر وابستگی غرب به نفت خاورمیانه 2. تقویت هژمونی غرب در خاورمیانه در عصر پس از جنگ سرد و نظام دوقطبی و 3. واگرایی‌های موجود بین کشورهای نفتی این منطقه، عوامل عمده این تحول روابط قدرت بوده‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل قیام‌های مردمی در خاورمیانه از منظر اقتصاد سیاسی نفت

چکیده این مقاله می‌کوشد قیام‌های مردمی در کشورهای عرب خاورمیانه و شمال‌ آفریقا را از منظر اقتصاد سیاسی نفت بررسی کند. دراین راستا، مقاله برپایه یک الگوی تحلیلی چندمتغیره، هم علل بروز قیام‌ها و هم علل سمت و سوی متفاوت تحولات در جریان قیام‌های مردمی درکشورهای عرب منطقه را که از اواخر سال 2010 آغازشد، تجزیه وتحلیل می‌کند. مقاله نشان می‌دهد که همه کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آ...

متن کامل

تحلیل قیام‌های مردمی در خاورمیانه از منظر اقتصاد سیاسی نفت

چکیده این مقاله می‌کوشد قیام‌های مردمی در کشورهای عرب خاورمیانه و شمال‌ آفریقا را از منظر اقتصاد سیاسی نفت بررسی کند. دراین راستا، مقاله برپایه یک الگوی تحلیلی چندمتغیره، هم علل بروز قیام‌ها و هم علل سمت و سوی متفاوت تحولات در جریان قیام‌های مردمی درکشورهای عرب منطقه را که از اواخر سال 2010 آغازشد، تجزیه وتحلیل می‌کند. مقاله نشان می‌دهد که همه کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آ...

متن کامل

رسانه ‏ها و تحول فرهنگ سیاسی در خاورمیانه

نوشته حاضر به ارزیابی نقش جهانی‏تر شدن ارتباطات جمعی بر تحوّل فرهنگ سیاسی در خاورمیانه جدید می‏پردازد. کوشش شده است نقش دوگانه رسانه ‏های غربی و به تبع آنها، رسانه ‏های منطقه را در توانمندی یا تضعیف اقتدار دولت‏های خاورمیانه بررسی نماید. در این پژوهش، تاثیر رسانه ‏های غربی و ملّی در سه مقوله اساسی؛ 1 ـ معمّای اقتدار؛ 2 ـ وضعیت جامعه مدنی و 3 ـ گرایشات اساسی در اصلاحات سیاسی منطقه، مورد توجه قرار گ...

متن کامل

انقلاب اسلامی و تحول در فقه سیاسی شیعه

فقهسیاسیشیعهازبنیانهاواصولثابتیتکوینیافتهامااززمانظهورتابهامروزوبه خصوصپسازپیروزیانقلاباسلامی،تحولاتوتطوراتقابلملاحظهایراازسرگذرانده است. مقصودپژوهشحاضرتبیینتحولدرفقهسیاسیشیعهباعنایتبهبسترو زمینههایاجتماعیوتاریخیقواموتحولآندرجمهوریاسلامیمیباشد. بدینمنظوربا استفادهازابزارتحلیلیجامعهشناسیشناختکوشششدهاستتارابطهمیانواقعیت اجتماعیایبنامانقلاباسلامیوفقهسیاسیشیعهدرحدبضاعتموردکنکاشوبررسی قرارگیرد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 9

صفحات  35- 60

تاریخ انتشار 2014-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023